W ocenie Prezesa URE poprawne wdrożenie systemu AMI (ang. Advanced Metering Infrastructure) jest nie tylko korzystne dla uczestników rynku energetycznego, ale i kluczowe z punktu widzenia użyteczności powstającej infrastruktury. Uwarunkowane jest to jednak zapewnieniem przez system niezbędnych funkcjonalności. W związku z tym Prezes URE postanowił określić zarówno minimalne funkcjonalności, jakie powinny posiadać systemy AMI wdrażane przez dystrybutorów energii, jak i wymagania co do sposobu, w jaki powinny przebiegać wdrożenia.

Projekt Stanowiska regulatora został już szczegółowo przedyskutowany i uzgodniony w gronie powołanego przez Ministra Gospodarki Zespołu Doradczego do spraw związanych z wprowadzeniem inteligentnych sieci elektroenergetycznych w Polsce złożonego z przedstawicieli Ministra Gospodarki, Prezesa URE, PSE Operatora, Operatorów Systemów Dystrybucyjnych (PTPiREE) oraz Sprzedawców (TOE). Tak przygotowany dokument Prezes URE publikuje umożliwiając tym samym szerokie konsultacje społeczne w gronie zainteresowanych podmiotów.

Opisać system

Przedkładany do konsultacji dokument stanowi pierwszą część zbioru dokumentów powiązanych, składających się na całość opisu systemu Smart Metering / Smart Grid Ready i wymagań wobec jego elementów z punktu widzenia Prezesa URE. W przygotowanym Stanowisku znalazły się takie zagadnienia jak postulowana architektura systemu, podział zadań i odpowiedzialności, mechanizm redystrybucji korzyści czy kierunkowe reguły regulacyjne w zakresie stymulacji i kontroli wykonania.

W Stanowisku tym określone zostają jedynie kierunkowe przesłanki i - tam gdzie to możliwe i uzasadnione - propozycje postulowanych rozwiązań, natomiast ostateczne wypełnienie tych założeń w postaci szczegółowego ustalenia katalogu potencjalnych korzyści poddanych obserwacji, ich parametrów ilościowych, sposobów ich pomiaru i raportowania, formuł ich uwzględniania w kalkulacji przychodu regulowanego, a także szczegółowych zasad weryfikacji zgodności inwestycji z jej celem będzie przedmiotem odrębnego dokumentu powiązanego, stanowiącego rezultat prac zespołu wyłonionego z przedstawicieli OSD i URE.

Minimalizować ryzyko

Celem regulatora jest przygotowanie procesu wdrożenia w Polsce systemu zdalnego pomiaru energii elektrycznej w formule Smart Grid Ready. Z tego względu Prezes URE przeprowadził szczegółową analizę uwarunkowań technicznych, ekonomicznych, prawnych i społecznych dostosowania krajowego systemu elektroenergetycznego do wyzwania, jakim jest wdrożenie filozofii Smart Grid.

Przygotowanie i poddanie szerokim konsultacjom Stanowiska Prezesa URE w sprawie niezbędnych wymagań wobec inteligentnych systemów pomiarowo-rozliczeniowych ma pomóc w szczególności ograniczyć ryzyka inwestycyjne wiążące się z implementacją powszechnego systemu zdalnego dwukierunkowego opomiarowania.

Określić zasady

Zdaniem Regulatora konieczne jest określenie z góry zasad, zgodnie z którymi wysiłek inwestycyjny we wdrażanie tego typu inteligentnych systemów znajdzie swoje odzwierciedlenie w procesie zatwierdzania taryf. Celowym jest więc wskazanie w jaki sposób będzie dokonywany podział kosztów i korzyści pomiędzy przedsiębiorstwa i odbiorców tak, by stworzyć mechanizm zachęcający poszczególnych przedsiębiorstw sieciowych do inwestycji w nowoczesne rozwiązania w duchu „smart”.

Stymulować inwestycje

Ze względu na kluczowe znaczenie systemu AMI dla bezpieczeństwa energetycznego, a także z uwagi na korzyści, jakie takie wdrożenie może przynieść zarówno odbiorcom, jak i przedsiębiorstwom energetycznym (zarówno dystrybutorom energii jak i sprzedawcom), Prezes URE zdecydowany jest stosować dla takich projektów wyższe stopy zwrotu, niż jest to przewidziane dla innych inwestycji.

Intencją Prezesa URE jest bowiem stworzenie mechanizmu stymulującego operatorów systemów dystrybucyjnych (OSD) do realizowania inwestycji o charakterze celu publicznego, zapewniającego tym przedsiębiorstwom godziwe warunki realizacji tegoż obowiązku.

Co ważne, nagradzany miałby być nie tylko poniesiony wysiłek inwestycyjny, ale poszczególne działania OSD prowadzące do osiągnięcia korzyści z wdrożenia inteligentnych systemów. Wzrost wynagrodzenia związanego z projektem AMI będzie więc proporcjonalny do rzeczywiście osiągniętych korzyści związanych np.: z redukcją strat handlowych, redukcją strat technicznych i obniżeniem kosztów odczytów.

Ze względu na fakt, że wszystkie te czynniki będą w istotny sposób oddziaływały na sytuację ekonomiczną dystrybutorów, uzasadnionym jest, aby zasady te wprowadzone zostały do praktyki w sposób szczegółowo uzgodniony z podmiotami regulowanymi.

***

Dlaczego rozwój w duchu smart?

Zadania postawione przed Prezesem URE wymagają z jednej strony konieczności przewidywania kierunków rozwoju sektora energetycznego i wzmacniania konkurencji w sektorze, z drugiej zaś - stymulowania działań spójnych z długofalowym interesem odbiorców. Z tych względów regulator zdecydował się na zaangażowanie w kluczowy dla rozwoju i przyszłości polskiej energetyki projekt jakim jest wdrożenie inteligentnych sieci do polskiego systemu elektroenergetycznego. Budowa inteligentnej sieci jest jedną z form wypełnienia wymagań wobec rynku - poprawia efektywność nie tylko finalnego wykorzystania energii, ale i efektywność całego sektora energetycznego. Smart grid wpływa na zwiększenie konkurencyjności gospodarki, minimalizuje zagrożenie black’outami, dostosowuje sieć do oczekiwań odbiorców, a także stymuluje rozwój energetyki odnawialnej. Rolą Regulatora w implementacji procesu jest inicjowanie zmian i stymulowanie dostosowywania ram prawnych. Prezes URE - jako organ, któremu powierzono wdrożenie i nadzorowanie procesu liberalizacji rynku energii podporządkowanego takim nadrzędnym przesłankom jak bezpieczeństwo energetyczne i wysoka konkurencyjność gospodarki - widzi swoją rolę jako patrona nad procesem standaryzacji i koordynacji przygotowań.